Minder bekend is dat er in Emmen ooit een fabriek heeft gestaan waar deze bromfietsjes werden geproduceerd. Aan de Albatrosstraat 6 om precies te zijn. Emmenaar Wim Heeroma wil dat stukje geschiedenis aan de vergetelheid ontrukken en organiseert daarom in september een Berini Brommer Expositie in het voormalige bedrijfspand.

Zwarte lijk
De voormalige fabriek bestaat overigens nog steeds. Tegenwoordig doet het dienst als een bedrijfsverzamelingsgebouw voor diverse ondernemingen. Maar van 10 tot en met 24 september wordt de klok even teruggezet en staat het pand even stil bij de allereerste bewoner: bromfietsfabrikant Berini. Van 1961 tot en met 1963 rolden op deze locatie de beroemde tweewielers van de band, die vooral de grootouders onder ons nog bekend zullen voorkomen. Het meeste beroemde model is ongetwijfeld de M21, die vanwege de kleur en de vorm ook wel bekend stond als 'kachelpijp' of 'het zwarte lijk'.

Oude glorie
Wie nu het pand binnenloopt, wordt meteen geconfronteerd met deze historie: twee oude Berini’s staan keurig opgesteld bij de entree. Beide zijn het bezit van de trotse Wim Heeroma, de Emmenaar die de oude fabriek voor 10 septemberdagen weer in oude glorie herstelt. De gangen van het pand worden gevuld met ongeveer 50 klassieke modellen. Ook wil Heeroma een productiefilm uit begin jaren zestig en een oude rolprent van toerende brommerrijders laten zien. De voormalige bedrijfshal is tevens deels te bezichtigen. Foldermateriaal uit de jaren 40 tot en met 70 uit de vorige eeuw en een onderdelenbeurs completeren het programma.

Eitje van Berini
De Berini verdient een expositie omdat het merk zich in de hoogtijdagen kon meten met buitenlandse topmerken en bekend stond als een grote speler binnen de Nederlandse bromfietsindustrie. Het bedrijf speelde een rol van betekenis bij de massamotorisering van Nederland. Want voordat de auto in het straatbeeld verscheen, was daar de brommer. Of beter gezegd; het in Nederland wereldberoemde eitje van Berini. ‘Dit was een los 26cc-motortje die je op elk type fiets kon bevestigen. Maakte je van je tweewieler zo een gemotoriseerd voertuig, dat wel 30 kilometer per uur haalde’, aldus Heeroma. Het was de goedkoopste manier van motorisch aangedreven vervoer en daarom ongekend populair in die tijd. ‘Een op de vier brommerrijders in Nederland reed op een Berini.’

Zeven miljoen gulden
De vraag was begin jaren 60 zo groot, dat de directie van de fabriek in Rotterdam op zoek ging naar een extra vestigingsplek. Die werd gevonden in Emmen, waar een fabriek verrees met een oppervlakte van 10.000 vierkante meter. Bijna twee keer zo groot als die van Rotterdam. ‘Rotterdam leverde de Plusvier-motoren, waarna de volledige assemblage in Emmen plaatsvond.’ Uiteindelijk heeft de Drentse vestiging van Berini maar twee jaar standgehouden. De fabriek werd in 1963 opgedoekt omdat de bromfietsmarkt totaal instortte. De 200 gecreëerde banen gingen in rook op. Met het kortstondige avontuur was in totaal een bedrag van 7 miljoen gulden gemoeid. ‘De voorkeur van de consument veranderde’, verklaart Heeroma de teloorgang. ‘De auto kwam in opkomst en dankzij de stijgende lonen kwam die binnen financieel handbereik van de gewone burger.’ In 1964 ging Berini volledig op de fles.

Tandem
Wat rest is geschiedenis en nostalgie. Ruim een halve eeuw later is het tijd om stil te staan bij die bijzondere geschiedenis, vindt Heeroma. De ondernemers in het huidige bedrijfsverzamelingsgebouw staan sympathiek tegenover zijn plan. Maar met de ruimte alleen ben je er natuurlijk nog niet. Heeroma, zelf een fervent liefhebber en tevens journalist bij motorbladen zoals Het Motorrijwiel en Bromfiets, levert zelf enkele klassieke types. Inmiddels heeft hij contact gezocht met toerclubs, musea en andere ‘brommergekken’ om ook hun rijwielen tentoon te stellen. ‘Bijzondere zaken zoals een mal van een motormodel dat nooit in productie is genomen exposeren we ook. Verder meldde van de week zich iemand die twee M21-modellen als tandem aan elkaar gaat lassen. Het wordt dus mooi!’